Qalereya
Eko-skaut
- Adı/soyadı: Rauf Rəhimli
- Statusu: Gənc ekoloq
- Ümumi topladığı bal: 1095
- Kluba üzv olma tarixi: 2017-05-16
- Yaşı: 8
- Məşğuliyyəti: 167 nömrəli məktəbin 2-ci sinif şagirdi
- Gördüyü işlərlə bağlı qeydlər: Mən Rauf Rəhimli, IDEA-nın eko-skaut layihəsinə 16 may tarixində qoşulmuşam. Mən gənc ekoloq kimi bu gün ağacların əkilməsi qədər, onların qulluğa ehtiyacının olmasından da danışacağam. Əsasəndə yaz-yay aylarında böcəklərin çoxluğu, havaların isti olması səbəbilə ağacların qulluğu artırılmalıdır. Vaxtı-vaxtında sulanması, dibinin boşaldılması, əhənglənməsi lazımdır. Mən də bu gün bağdakı ağaclarımıza qayğı və qulluq göstərdim, həm də böcəklərdən qorumaq üçün onları əhənglədim. Təbiəti çox sevirəm və onu qorumağa hər zaman çalışacağam.(20) Növbəti işim olaraq, IDEA-nın hər kağızı bir yarpağa dəyişək layihəsi çərçivəsində evimizdə kağız tullantıları toplayıb ASAN xidmət mərkəzinə də təhvil verdim. (25)Ötən həftə, evdəki dibçək güllərimin sayını artırdım, həmçinin tez inkişaf edə bilmələri üçün onları daha geniş dibçəyə yerləşdirdim. Bunu edərkən köklərinin zədələnməməsinə xüsusi nəzarət etdim. (10)Heyvanları çox sevirəm, onların çoxunu gündəlik həyatda və adi vaxtda görmək mümkün olmur, ona görə valideynlərimlə zooparka getdik. Çox maraqla heyvanları izlədim. Onlar haqqında məlumatlar öyrəndim. Azərbaycanda rast gəlinməyən amma başqa ölkələrdə olan heyvanlar haqqında da bilik qazandım. Ötən həftə valideynlərimlə birgə meşəyə getdik və orada təmizlik işləri apardım, çalışaq ki özümüzdən sonra zibil qalmasın, tullantılarımızı götürək (45 bal). Mən Rauf Rəhimli, sahibsiz heyvanlara qayğı göstərməli olduğumuz üçün düşündüm ki, küçədə bir neçə yerlərə qablarda su qoyum və belə də etdim, inanıram ki, bu heyvanlara çox kömək olacaq. Hətta, hər kəs öz qapısının önünə bir qabda su qoyarsa daha yaxşı olar, u isti günlərdə it və pişiklər üçün çox kömək olardı. Həm də mənim himayəyə götürdüm pişiyimin balaları olub, onlara da sevərək baxır və qayğılarına qalıram (50 bal). Mən bu gün ev quslarından olan ozümünde cox sevdiyim tutuquşları aldım ve himayəmə gütürdüm.Dostlarımında çox xoşuna gəldi.Onlarla çox əylənirəm. Onlara diqqət ve qayğı ilə baxacağıma söz verirəm (100 bal). Salam men genc ekoloq Rehimli Rauf.Men bu gun Xarıbulbul gulu haqqında meqale hazırladım.İlk novbede onu qeyd edim ki,Xaribulbul bizim yaralı yerimiz olan Şuşamızın milli simvoludur.Dunyanın hec bir yerinde rast gelinmeyen Xarıbulbul tanrının bize gonderdiyi boyuk möcuzedir.Xarıbulbul sanki gulun uzerine qonmus bùlbùlù xatirladir.Ofris cinsinin növudur ve 50 den cox novu var.Bunlarin bir cox novu Azerbaycanin muxtelif bölgələrində ùmumiyyetle Qafqaz ve Zaqafqaziya erazisinde movcuddur.Bu bitkinin Azerbaycanda biten butun novleri Xarıbulbul adı ile taninir ve latinca ophrys caucasica ve ya ophrys mammosa adlanir. adlanır.Xarıbulbul tebiete verdiyi gozelliyi ile yanasi mualice ehemiyyetli bitkidir.Xarıbulbulden xalq tebabetinde müxtəlif xesteliklerin mualicesinde istifade edilir. (30 bal). Biz 167 saylı orta mektebin 3ç sinifinin genc ekoloqları bu gun mektebimizin heyetinde temizlik isi apardiq.Mektebimizin heyetini sari yarpaqlardan ve zibillerden temizledik .Biz genc ekoloqlar Rehimli Rauf,Cəbiyeva Zemfira,Hacıverdiyeva Zemfira,Melikov Əli,Şukurov İsmayıl,Şukurov Məhəmməd,Şirinov Nermine,İbrahimova Aysu iştirak etdik (30 bal). Salam.Menbu gün size kepenekler haqqında meqale hazırladım.Heyata bir tırtıl olaraq başlayıb kepenek olaraq davam eden mohtesem naxıslara sahib kepeneklerin bezileri 24 saat bezileri ise 1- 2 omre sahib canlılardır.Meselen kepeneklerin gece iken mohtesem qoxu hiss etmeduyguları var.Erkek gece kepenekleri 5km uzaqlıqdakı,disinin qoxusunu rahatlıqla ala bilir.--Elm adamlarına gore dunyada texminen 20.000 kepenek növu vardir.Kepenekler Antarktida xaric butun qitelerde yasayir.Dunyada en boyuk kepenek novu neheng qanadlı kepeneklerdir.Qanadlarının uzunluqları 30sm yaxındır.Kepeneklerin uça bilmesi uçun ideal beden istiliyine sahib olması lazimdir.Kepenekler beden istiliyini artırmaq uçun guneşden istifade edirler.Yemeklerini ayaqlarındakı dad qebul edicileri ile dadirlar.Yemek mövzusunda seçici olmasalarda uzerine qonduqları bir şaftalının tuklerinden ne qeder şirin oldugunu anlaya bilirler. Maskalanma xususiyyetine sahib olan kepenek novleride var.Malayziyalı yarpaq qanad novu oldugu muhite uyaraq ozunu gizlede bilir.Uçmadıgı zamanlarda da qanadlarını yıgaraq maskalanir.Tecavuzkar olan kepenek novleride vardir.Afrikada yaşayan yaşıl damarlı paşa kepenek novu kimi bilinen en tecavuzkar kepenek novudur. Çox kiçik kepenek novleride vardır.Ginnesin rekordlar kitabina gore dunyanın en kiçik kepenek novu ot mavisi kepeneyidir.Tebietde zeherli kepenek novleride vardır.Men de kepenekleri çox sevirem.Onları gormek ucun hemişe can atıram.(150 bal). SALAm men genc ekoloq Rehimli Rauf bu gun çox sevdiyim guller haqqında meqale hazirladim.Guller4000 il bundan evvel Misir imperiyasinda yetişdirilmeye başlanılıb.Konfusiyin dovrunde zanbaq gulu çox sevilirdi.Çunki bu çiçek heyat sevgi ve ölumsuzluk remzini daşıyır.Bir vaxtlar Hollandiyada zanbaqlar yox idi.Bu guller Hollandiyaya Turkiyedenhele 16ci esrde getirilib.Qeyd etmek lazimdir ki,bu gulun deyeri qiymetli daşlardan gumuş ve qızıldan da baha idi.Sutka erzinde zanbaq 2sm boyuye bilir.Qerenfil ise qedim efsaneye esasen Qolqofa daginda Meryem ananın öz oglunun eziyyetlerini gorduyu anda tokduyu hemin o goz yaşlarinin yerinde bitib.Dunyanın en yaşlı qizılgul kolu Almaniyadadır.Bu kol 1000 il erzinde Xuldeskayme kilsesinin divari boyu yetişerek kilsenin dam ortuyune çatıb.ABŞ da. hele 1986ci ilde qizilgul milli gul adini alıb.Lale ise sakitlik yuxu bihuşlugun remzidir.Dunyanin bir çox yerlerinde bu gul 1ci dunya muharibesinde heyatini itirmiş insanlarin xatire simvoludur.Gunebaxan her zaman uzunu guneşe çevirir,ele adini burdan alıb.Bilirsinizki,ilde. bir nergiz gulu Şahzade Çarlın Sisliyadaki torpaqlari ucun ödediyi icaze puludur.Zeferan Azerbaycan metbexinin daimi qonagidir, lakin çoxları bilmirki, bu çiçeyin bir unsiyasını(28,24q)toplamaq uçun beş min çiçek lazimdir.Sehleb çiçeyinin goy qurşaginin her bir renginde çeleng duzelde bilersiniz.hele bu gulun goy rengini yetişdirmeye muveffeq olmayıblar.Puya raimandi adlı qeyri adi bitki And daglarinda yetişir ve cemi bir defe 150yaşı tamam olduqda çiçekleyir ve olur.Çiçekler hemişe gozel ve etirli olur.Gulleri oz dalında qoxlamaqdan zovq alıram.Onlarin oz dalından qopardilmasına qarşıyam.Çalışaq gulleri tspdalamayaq ve dalindan qopartmayaq. (50bal). Devequsu (lat.struthio camelus)devequsukimiler destesine daxil olan qus novudur.Devequsu quslar arasinda en boyuk canlı olmaqla,dunyanın her yerinde yetisdirilir.Uzun boyu ve ayaqlari hemcinin 65km dek qaca bilmesi ile taninir.Qusun elmi adi yunan dilinde «serce devesi» vermekdedir.Devequsular 90-130kq agirlıginda olur.Bezi erkek devequsularin agirlıgi 155kq ma qeder cixir.Yetkin erkek devequsulsrin tukleri esasen qaradir,qanadlsrinda ve quyrugunda bezi yerler agdir.Disiler ve genc erkek devequsular boz qehveyidir.Qanadlar erkek devequsular terefinden cutlesme dovrunde ozunu numayis etdirmek ucun istifade edilir.Eyni zamanda devequsular balalari ucun kolge temin edir.Devequsularin tukleri yumsaqdir ve izolyasiya meqsedine xidmet edir.Devequsunun barmaqlarının her ikisinde penceler vardir.Devequsunun quvvetli ayaqlari tuksuzdur.Devequsunun gozleri qalin qara kirpiklerlerle ehatelenmisdir.Devequsular butun quru heyvanlar arasinda en boyuk gozlere malikdir.Devequsulardan basqa hec bir qusda sidik kisesi yoxdur.Erkek devequsular cinsi yetkinliye (2-4) yaslari ,boylari1,7-2,7m olduqda disi devequsular ise 1,7-2m olanda catirlar.Heyatinin ilk dovrunde bslalar her. ay 258sm dek boyuyurler.Bir ilden sonra devequsu 45kq agirlıgina catir.Devequsular destesinin tekce bir novu muasir devequsuya daxildir.O Afrikada ysrimsehra ve bozqırlarda yasayir.El arasinda ona Afrika devequsu deyilir.Afrika devequsu 100kq olur.O uça bilmir lakin berk qaçir.Qanad sumukleri qısalmıs ,körpucuk sumukleri ise reduksiya etmisdir,dös sumuyunde til yoxdur.Arxa etraflarinda ancaq iki barmaq qalmisdir.Derisinin her yeri lelekdir.Leleklerinde qarmaqcıqlar olmadigi ucun yelpik emele gelmir ve buna gore de uça bilmir.Biçim ve sukan lelekleri bezek rolunu oynayir.Kobud bitkilerle yemlenirler.Ona gore de ezeleli medesi guclu,bagirsagida uzundur.Erkek devequsu adeten bir neçe disiqusa basçılıq edir.Hemin disi quslar bir yuvada yumurtlayır.Bir yumurtası 1,5kq olur.Disi quslar novbe ile kurt yatir,gece onlari erkek evez edir.Bala yumurtadan çıxarken gozleri aciq bedeni xallı lelekler ile ortulu olur.Onun uzeri quruyan kimi yuvasini terk edir,valideynlerinin yaninda gezir,ozu yemlenir.Bala valideynleri boyukluyune çatir amma 3-5yasinda nesil verir.Devequsu qedimden ovlanir,ona gore de sayca azalmisdir.Zooparka tez uygunlasir ve nesil verir.Devequsunu bizim zooparklarda da gormek olar. 150 bal). Salam men genc ekoloq Rehimli Rauf.men lazimsiz tullantilardan bele bir $amdanliq duzeltdim.bunu duzeltmek ucun men kohne disk, plastik qasiqlar lazim oldu (50 bal). Göyərçinləri yemləmək (10 bal). Salam, mən gənc ekoloq Rəhimli Rauf, bu gün lazımsız kardonlardan qələm ve karandaş qabı düzəltdim, əl işimi hər kəs bəyəndi (20 bal).Mən Rəhimli Rauf bağımızda müxtəlif işlər gördüm. İlk növbədə həyəti alaqdan təmizlədim. Sonra ağacların dibini boşaltdım və ağacları yaz böcəklərindən qorumaq üçün onları əhənglədim. Bu işi çox sevərək gördüm (25 bal). Salam mən Rehimli Rauf, bu defe himayeme balaca dovşan goturdum. balaca dostlarimla maraqlanmagi onlara baxmagi cox sevirem. Çalışıram onlara qayğıyla baxım (100 bal).Mən sinif yoldaşım olan digər eko-skautlarla birgə Nebatet bagina getdik.Orada olan muxtelif nov agac ve bitkilerle taniş olduq. Hemçinin orada temizlik işleri aparib gul kollarini suladiq. Biz oranin yaşillığına heyran qaldiq ve oranı çox sevdik (50 bal).--Salam.Men genc ekoloq Rehimli Rauf.Bu gun size göbelekler haqqinda melumat verecem.Göbeleklerin bir cox növunu taniyiram ve bir cox növunude öyrendim.Gobelekleri öyrenen elm mikologiya adlanır.Yuz mine yaxin növu olan göbeleklere qızmar tropik ölkelerden,sehralardan tutmuş uzaq şimal qütbune qederher yerde rast gelmek olar.Gobelekler muxtelif olcuye ve formaya malikdirler.Gobeleklerin ekseryyeti köku evez eden mitseli gövde ve papaqcıqdan ibaretdir.Onlarin hamısı sporla coxalır.göbeleklerin ömru cox deyil. gobelekler kölge seven canlılardir.Göbelekler her cur mihitde yaşamaga uygunlaşmışdir.Göbeleklerin bir cox qismi parazit heyat kecirir.Bele gobelekden biride Qov gobeleyidir.Bu parazit agacın gövdesi uzerinde bitir.,onun kokleri agacin daxili özeyine yönelir.O ,agacinda daxilindeki şireni sovuraraq onun qurumasina sebeb olur.Tebietde parazit gobelekerden basqa simbioz heyat suren gobeleklerde vardir.Bele gobelekler aid oldugu agacin yaninda bitir ve onunla serikli heyat kecirir.Meselen palıd agacı gobeleyi,cinar agacı göbeleyi,şam agacının yaninda yaglı göbelek,tapmaq olar.Tebietde xeyirli ve zeherli göbelekler vardir.Meişetde istifade etdiyimiz göbeleklerin bir cox faydası vardır.Göbelekler aminturşuları,B,C,PP,fosfor,sink,yod,,kalsium zengindir.Göbeleyin terkibinde olan lesitin orqanizmde xolestirinin yıgılmasına mane olur.Bu sebebden urek damar xestelikleri zamanı cox xeyirlidir.Zeherli gobeleklerin yemelilere nisbeten cox az olmasına baxmayaraq her yerde rast gelmek olar.Buna gore de en etibarlı usul tanış olmayan gobelekleri yıgmamaqdır (35 bal).Salamlar.Men genc ekoloq Rehimli RAUF bu defe zeytunla baglı meqale hazirladim..Son gunler diqqetimi zeytun agaclari çekdi.onun haqqinda araşdirma aparmaga başladım ve bu agacın ne qeder deyerli oldugunu anladim.Zeytun uzunömuru,quvvetli inkisaf imkanina malik olan,möhkem gövdeli her cur ekoloji muhite döze bilen 15 -20 metredek boyu olan son derece qiymetli bir bitkidir.Çeyirdekden emele gelen zeytun agaclarinin çox quvvetli ve torpagin derin qatlarina geden kökleri var.Budaqlari six yarpaqla örtulu olur.Yarpaqları oval şeklindedir ve qismen nəştər formasindadir.Xestelik ve ziyanvericilere qarsi cox dözumlu agacdır.Yarpaqlari hemise yasildir.3 ilden bir tökulur,lakin yarpaqlari cox six yerleşir.yenileri emele cox geldiyinden agac lut qalmır.Meyveleri muxtelif cur olur.yasili ,qarası,irisi ,xırdası ves olaraq bir cox növu varBu ağac çox yavaş böyuduyune göre min illerle yaşaya bilir.Bu bitkinin Azerbaycanda da 50-den çox növune rast gelinir.Esasen Abşeron yarım adasında daşlı çınqıllı,qumsal az yararlı yerler zeytun uçun cox elverişlidir.Zeytun agaci hele eramizdan 2500 il evvel qedim misirliler terefinden becerilirdi.Min illerle yaşı olan zeytun agacının veteni Aralıq denizi ölkelərində -Yunanıstanda,Anadoluda,Livanda,İtaliyada çox rast gelmek olar.Zeytun agacları uzun iller eyni yerden qidalandigina göre onlarin elave qidalandirmaya ehtiyacı var.Esasende torpagin terkibinde çuruntusu olmayan Abşeronda.Demye ve suvarılan şeraitde becerilen zeytun agaclarının en çox uzvi peyin gubresine ehtiyacı olur.Zeytun meyvesinin terkibinde 75%yag,7%zulal,9% de sekerler,A,B,C vitaminleri vardır. Meyvelerinde xeyli qlukonad olduguna göre acı olur.Bu acılıq emal neticesinde kenar edilir.Yağindan ve meyvesinden hem yeyintide, hem de bir cox xesteliklere qarşı(revmatizm,qastrit,mede bagirsaq,göz xestelikleri,yaniq ve s) istifadə olunur.Çalısmalıyıq bu bitkini qoruyaq ve çoxaldaq.(150 bal).